Dân ca Quan họ Bắc Ninh là một trong những làn điệu dân ca tiêu biểu của vùng đồng bằng Bắc bộ. Nó được hình thành và phát triển ở vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, đặc biệt là khu vực ranh giới hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh.Quan họ là lối hát đối đáp nam nữ đạt trình độ cao về âm nhạc

Hát Quan họ có 2 lối hát phổ biến là: Quan họ truyền thống và Quan họ mới. Trong đó,Quan họ truyền thống là hình thức tổ chức sinh hoạt văn hóa dân gian của người Kinh Bắc, chủ yếu là lối hát đối đáp không có nhạc đệm giữa các liền Anh và liền Chị vào dịp lễ hội xuân thu nhị kỳ ở các làng quê. Quan họ mới còn được gọi là “hát Quan họ” có nhạc đệm, là hình thức biểu diễn chủ yếu trên sân khấu hoặc trong các sinh hoạt cộng đồng như:Tết đầu xuân, lễ hội, du lịch, cưới hỏi, nhà hàng vv…bao gồm cả hát đơn, hát đôi, hát tốp và có múa phụ họa.

Vùng Kinh Bắc xưa có đến 49 làng hát quan họ. Hàng năm, Hội Lim chính là hội chùa Làng Lim được tổ chức trên đồi Lim vào ngày 13 tháng Giêng âm lịch ở xã Nội Duệ, huyệnTiên Du,tỉnh Bắc Ninh.Trong ngày hội có 2 phần:Phần lễ gồm rước thần và hát vọng – Phần hội gồm các trò chơi dân gian và hát trên đồi Lim, dưới thuyền hoặc trong nhà.Vào đầu canh hát, các liền Anh –liền Chị hát các giọng “lề lối”, sau chuyển sang các giọng “vặt” và cuối cùng là các giọng “giã bạn” để chia tay

Quan họ là thể loại dân ca phong phú nhất về mặt giai điệu trong kho tàng dân ca Việt Nam. Mỗi bài quan họ đều có giai điệu riêng.Từ những năm 70 của thế kỉ trước, ngành văn hóa tỉnh Hà Bắc đã tiến hành sưu tầm và ghi âm lên đến hàng nghìn bài, trong đó khoảng 300 bài đã được ký âm và in thành sách.Ngày 30/9/2009 dân ca quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới.