Thời gian gần đây, “Trường học hạnh phúc” đã trở thành một từ khóa quen thuộc của ngành Giáo dục. Cùng với trang bị kiến thức, kỹ năng cho học sinh, việc tạo dựng ngôi trường hạnh phúc cũng được ngành Giáo dục hết sức chú trọng.
UNESCO xác định 22 tiêu chí để tạo ra những gì họ xem là Trường học hạnh phúc. 22 tiêu chí này xoay quanh 3 chữ P:
Thứ nhất là People (con người), gồm các yếu tố: tình bạn và các mối quan hệ trong cộng đồng nhà trường, thái độ tích cực của giáo viên, tôn trọng sự đa dạng và khác biệt của các cá nhân, sự tích cực và hợp tác giữa các thành viên trong nhà trường, điều kiện làm việc của giáo viên, kỹ năng và năng lực của giáo viên;
Thứ hai là Process (Hệ thống), bao gồm các yếu tố như: khối lượng công việc hợp lý và công bằng, tinh thần hợp tác và làm việc nhóm, phương pháp giảng dạy và học tập hấp dẫn, học tập tự do, sáng tạo… Đây là các quy trình, chính sách, hoạt động được thiết kế để vận hành ngôi trường một cách hợp lý;
Thứ ba là Place (Môi trường), bao gồm các yếu tố như: môi trường học tập thân thiện, an toàn, không gian xanh…
Ngày 22.4.2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức lễ phát động “Triển khai Kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc”. Trong Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục khi đó đã nêu ra 3 yếu tố cốt lõi trong một trường học hạnh phúc, đó là: yêu thương, an toàn và tôn trọng.
Tại quận Ba Đình, Tháng 8/2022, UBND quận ban hành Kế hoạch Thí điểm triển khai Dự án “Trường học hạnh phúc” tại quận Ba Đình giai đoạn 2022-2025, với 3 trường đầu tiên tham gia Dự án là THCS Nguyễn Trãi, TH Phan Chu Trinh và trường Thực Nghiệm.
Dự án được triển khai với sự tư vấn của GS Hà Vĩnh Thọ - Sáng lập Hiệp hội Eurasia về Hạnh phúc & An sinh - Nguyên Giám đốc Chương trình của Trung tâm Tổng hạnh phúc Quốc Gia Bhutan; cùng với sự chỉ đạo của UBND, Phòng GDĐT quận Ba Đình, sự đồng hành của Nhóm sự án - Học viện Eurasia (ELI).
Khi đến với Dự án này, các thầy cô giáo, cán bộ nhân viên của trường THCS Nguyễn Trãi đều xác định trách nhiệm và vai trò của mình trong công tác triển khai thực hiện.
Mục tiêu của Dự án là đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho giáo viên thông qua việc hỗ trợ phát triển một khung lý thuyết rõ ràng cùng phương pháp thực hành thực tế nhằm xây dựng Trường học Hạnh phúc.
Dự án tập trung trau dồi cho các thầy cô kiến thức và năng lực thực hành 3 thành tố của sự Quan tâm:
1. Tự quan tâm
2. Quan tâm đến người khác và Xã hội
3. Quan tâm đến môi trường và hành tinh
Ở những bước đi đầu tiên thực hiện Dự án, GS Hà Vĩnh Thọ cùng Nhóm dự án đã đến thăm, làm việc, khảo sát đối với các thầy cô giáo, học sinh trường THCS Nguyễn Trãi. Các thầy cô cán bộ quản lí (CBQL) và giáo viên (GV) nòng cốt đã được tham gia tập huấn về nhiều nội dung xoay quanh Trường học Hạnh phúc.
Hiện nay, các thầy cô của trường THCS Nguyễn Trãi đã bước đầu triển khai các kĩ năng được tập huấn vào áp dụng trong công việc quản lí, giảng dạy, giáo dục; song song với đó tiếp tục tham gia các buổi học tập trực tuyến.
Trong quá trình triển khai, các thầy cô trường THCS Nguyễn Trãi nhận thức sâu sắc rằng:
Trường học hạnh phúc (THHP) là một định nghĩa bao gồm nhiều yếu tố cấu thành, nhưng nếu hiểu một cách đơn giản, đó là khi mỗi học sinh cảm nhận được sự an toàn và ấm áp, yêu thương. Hạnh phúc có khi rất giản dị, một lời hỏi thăm, nhắn nhủ, động viên của bạn bè; một lời phê, nhận xét chính xác, chân tình của thầy cô; một giờ giảng hay, một buổi ngoại khoá hấp dẫn; một không gian dễ chịu, ấm áp; mỗi sự cố gắng của cá nhân đều được ghi nhận; mỗi sự sáng tạo đều được tôn trọng…
Hạnh phúc là con đường, không phải là đích đến, không quá mưu cầu khi nào thì xây xong THHP, miễn là ngày mai đẹp hơn hôm nay, hôm nay đẹp hơn hôm qua, mỗi ngày có thêm một niềm vui ...
Thầy cô chính là người gieo mầm Hạnh phúc trong nhà trường. Xây dựng Trường học hạnh phúc bắt đầu từ chính mỗi giáo viên. Bản thân mỗi giáo viên phải là những người hạnh phúc, biết nhận diện và quản lý được cảm xúc, quan tâm đến bản thân, quan tâm đến người khác, quan tâm đến môi trường tự nhiên. Cảm nhận được hạnh phúc khi giảng dạy và tham gia các hoạt động giáo dục, mỗi giáo viên sẽ lan tỏa được năng lực tích cực đến các em học sinh và ngược lại.
Hạnh phúc có thể tạo ra được - có thể học được cách tạo ra Hạnh phúc cho mình và cho người khác. Để có Hạnh phúc, mỗi thầy cô phải mạnh dạn thay đổi. Điều thay đổi trước tiên, hãy ngừng tìm kiếm cuộc sống hạnh phúc “hoàn hảo” (tức là mọi thứ theo ý mình). Hạnh phúc của cá nhân không tách rời trong mối quan hệ hài hoà với người khác. Và nếu bạn không làm gì cả thì không thể có hạnh phúc đích thực.
Ở giai đoạn đầu trong hành trình kiến tạo THHP, một số kĩ năng quan trọng được nhắc đến nhiều: Tự soi chiếu, lắng nghe sâu, Quản trị cảm xúc, coaching (huấn luyện) cảm xúc…
Ở trường THCS Nguyễn Trãi, ngay từ đầu năm học 2022 - 2023, Nhà trường đã tổ chức Hội nghị đối thoại có sự tham gia của đồng chí Bí thư chi bộ, Hiệu trưởng với đại diện CMHS, CBGVNV và đại diện học sinh các lớp, chủ đề Chung tay Xây dựng THHP; qua đó để tất cả các lực lượng trong nhà trường đều có chung mục tiêu và nhận thức, xác định rõ ràng vai trò của mình trong hành trình xây dựng THHP.
Nhà trường cũng đổi mới nội dung một số hoạt động:
- Về cảnh quan: trong khuôn viên trường và ở các lớp, thêm một số tranh ảnh, cây hoa, các bài thơ tạo không gian xanh mát, tràn ngập lòng biết ơn và những cảm xúc tươi vui, tích cực.
.jpg)
- Khuyến khích các lớp thiết kế sản phẩm “Cây mơ ước” hoặc “Cây cảm xúc”: Học sinh có thể ghi lại ước mơ hoặc cảm xúc của mình hàng ngày (bất kể khi nào các em muốn viết) và treo lên cây. Trong phòng làm việc chung của các thầy cô cũng có một Cây cảm xúc như thế.
- Về hoạt động ngoại khoá: Các thầy cô và học sinh được học thêm những bài hát mới (như bài “Người tôi yêu tôi thương”, “Thở vào, thở ra”...); học sinh được xem video ngắn về tình bạn đẹp, lòng hiếu thảo, lòng biết ơn, niềm cảm thông với người khác…Học sinh được thực hiện bài nhảy dân vũ giữa giờ (thay cho bài tập thể dục chống mệt mỏi giờ ra chơi). Học sinh bán trú được trải nghiệm hoạt động ăn chú tâm (thứ 2 hàng tuần).
.jpg)
- Về tuyên dương khen thưởng: tổ chức phát động phong trào thi đua “Hoa nghìn việc tốt”, biểu dương kịp thời những học sinh có việc làm tốt trong cuộc sống đời thường: nhặt được của rơi - tìm người trả lại, giúp đỡ bạn cùng tiến trong học tập, có sáng kiến hay để xây dựng tập thể lớp đoàn kết, chăm ngoan…; tổ chức nhiều hình thức thi đua và tuyên dương khen thưởng phong phú: Làm những bông hoa biểu dương những tấm gương Người tốt – việc tốt dán tại bảng tin của Trường; Ban giám hiệu, các thầy cô viết thư tuyên dương đối với các cá nhân có thành tích xuất sắc trong từng tháng.
- Các thầy cô cũng thường xuyên ứng dụng các kĩ năng giáo dục cảm xúc xã hội trong công tác GVCN lớp và giáo dục học sinh có những biểu hiện cần uốn nắn; tích cực lồng ghép các hoạt động xây dựng THHP trong hoạt động giáo dục của nhà trường gắn với việc thực hiện các cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh”, “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học” với mục tiêu “Trường học hạnh phúc - Thầy cô hạnh phúc - Học sinh hạnh phúc” và đích đến cuối cùng là xây dựng nhà trường trở thành một ngôi trường hạnh phúc.Trường học hạnh phúc là nền tảng, bệ đỡ tinh thần để những ý tưởng, mục tiêu giáo dục, đào tạo được thực thi một cách hiệu quả nhất; là nơi bồi đắp những trái tim yêu nghề, mến trẻ của thầy cô; là nơi để con trẻ được thoải mái, gắn kết thân tình bởi những tình cảm tốt đẹp trong học đường. Với nghĩa thiết thực đó, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên học sinh trường THCS Nguyễn Trãi không ngừng phấn đấu xây dựng Trường học hạnh phúc.
